Wywiad z Panią Małgorzatą Gutowską – Adamczyk

[Joanna Górska] Pani Małgorzato, nie będę ukrywała, iż jestem miłośniczką Pani twórczości. Ujmuje mnie przenikanie się przeszłości i teraźniejszości. Przekracza Pani nie tylko czas, ale także granice państw. Bohaterowie Pani powieści wplątani są w dzieje historii. Proszę powiedzieć skąd czerpie Pani inspiracje? Czasami wydaje się, iż osobiście Pani dotykała tych miejsc i wytyczała ścieżki swoim bohaterom

[Małgorzata Gutowska – Adamczyk] Bardzo dziękuję za te słowa! Naturalnie wiele z opisywanych miejsc, jak choćby Paryż, widziałam osobiście, ale przecież Gutowo z „Cukierni Pod Amorem” nie istnieje. Magia literatury polega na tym, że czytając, czujemy, jakbyśmy tam byli. Moi czytelnicy czasem nawet z pewnym zawodem mówią, że gotowi byli zorganizować wycieczkę, aby pojechać do Gutowa i Zajezierzyc, przespać noc w hotelu Igi, spojrzeć na portret hrabiego Tomasza, zjeść jagodziankę w cukierni na rynku. Tymczasem okazało się, że nie ma dokąd pojechać… Inspiracją dla twórczości jest zawsze życie, takie, jakim jest lub takie, jakim chcielibyśmy je widzieć.  

[J.G.] Tak sobie myślę, iż pisząc powieści z tłem historycznym niejednokrotnie musiała się Pani zmagać z tematem „a jak oni jadali”? Przecież fascynujący świat kulinariów to część dziedzictwa kulturowego każdego narodu. W Pani powieściach zmienia się nie tylko geolokalizacja, ale i czasoprzestrzeń. W każdym kraju panuje też inna kultura kulinarna, inne potrawy były w modzie. Proszę powiedzieć skąd Pani czerpie dane o tym jak kiedyś jadano? Co w tych poszukiwaniach najbardziej Panią urzekało i zaskoczyło? Czy w ogóle trudno jest takie informacje znaleźć?

Przed każdą powieścią historyczną, ale też w jej trakcie robię dość szczegółową kwerendę historyczną. To regał, półtora regału książek, które czytam, robiąc notatki. Nieoceniona jest również ikonografia, którą prezentuję czytelnikom na moim profilu facebookowym. Interesuje mnie życie ludzi w każdym szczególe, co jadali, jak spali, ile musieli pracować, ile zarabiali i co za to mogli kupić, jakie były ich horyzonty, marzenia i dokonania. Dopiero na tym tle buduję swoją historię.

Jest kilka takich małych odkryć, które mnie zdumiewały. Lodownia – proszę sobie wyobrazić, że lód wyrąbany w lutym potrafiono przechowywać w specjalnych ziemnych pomieszczeniach do późnej jesieni! Nie było prądu, ale lodówki posiadano! Kuchnia, która była często w innym pomieszczeniu, dość daleko od domu. Doniesione na stół potrawy były prawie zimne.

Myślałam, że chodziło o zapach z kuchni, tymczasem nie! Ponieważ długo gotowano na otwartym palenisku, chodziło o bezpieczeństwo! Kuchnia stojąca w znacznej odległości mogła spłonąć nie zagrażając właściwemu domostwu, pałacowi czy dworowi. Za bezpieczeństwo warto było zapłacić wystudzonymi potrawami.

Światło było bardzo drogie. Domostw nie oświetlano tak, jak dziś. „Szara godzina” to był moment, kiedy rodzina siadała w saloniku przy płonącym kominku, zapadał zmierzch i dopiero, kiedy zrobiło się ciemno, zapalano świece na lichtarzu. Pałace i dwory rozświetlały się rzęsiście jedynie przy wielkich okazjach! Te wszystkie ciekawostki są dostępne cierpliwemu czytelnikowi w wielu źródłach, nie jest trudno do nich dotrzeć. 

Czy czasem eksperymentuje Pani z przepisami i kulinarnymi odkryciami swoich bohaterek? Czy delektuje się Pani przepisami z minionych okresów czy raczej gustuje we współczesnej kuchni polskiej lub międzynarodowej? Jak jada się w domu Małgorzaty Gutowskiej – Adamczyk? Czy mają Państwo jakieś swoje ulubione potrawy i zwyczaje?

Chyba należałoby odwrócić pytanie. To nie ja, to moje bohaterki eksperymentują z moimi przepisami! Pamiętam trzeci tom „Cukierni”, kiedy wymyśliłam mini rożki francuskie. Ten opis początku sezonu jabłkowego i pierwszego dnia sprzedaży rożków w Gutowie bardzo lubię. Potem okazało się, że w pierwowzorze cukierni, to znaczy w cukierni mojego brata w Mińsku Mazowieckim już dawno się takie rożki wypieka! Co za zawód! Jeśli chodzi o przepisy dawnej kuchni, to są one zdecydowanie zbyt tłuste. Nie żałowało się tam masła, smalcu, gotowano wywar na kurze czy mięsie uważając, że to podstawa zupy.

Ja gotuję znacznie bardziej oszczędnie, jeśli chodzi o kalorie. Zupy (poza rosołem) nigdy nie gotuję na kościach uważając, że wystarczą warzywa, ewentualnie łyżka śmietany. Nie dodaję też nigdy żadnych sztucznych dosmaczaczy w rodzaju Vegety, Warzywka, Kucharka. Lubimy zupy kremy i wtedy jedynymi przyprawami poza solą i pieprzem, są zioła.

Lubię kuchnię polską, bo kojarzy mi się z domem rodzinnym, ale również nie gardzę międzynarodową. Mam swoje fascynacje, kiedy chłopcy byli młodsi, lubili pizzę, teraz często przyrządzam różne makarony, czasem dość egzotyczne, jak na przykład z dynią czy szpinakiem. Lubimy zupę cebulową, bardzo lubimy sushi, ale nie próbuję się go nauczyć, zamawiamy lub idziemy do restauracji.

Właściwie wszyscy jesteśmy nieustannie na jakiejś diecie: młodszy syn jest wegetarianinem, zatem my też dość często jadamy potrawy jarskie. Niekiedy robię „chińszczyznę” – przeważnie makaron sojowy z warzywami i ewentualnie krewetkami. Koleżanka przywiozła mi z Maroka garnek do tadżinu, czasem robię coś, co przypomina tę arabską potrawę: długo duszone mięso z warzywami i suszonymi owocami. Podaję to z kaszą kuskus. Mąż ostatnio się o tę potrawę upominał.

Prawie wcale nie jemy tradycyjnego chleba, kupuję go jedynie od święta, a zastępujemy go sucharami lub pieczywem typu Wasa. Boleję nad tym, że każdy z nas ma inny plan dnia i nigdy niemal nie jadamy razem, nawet w niedzielę. To mnie przygnębia.  

Pisarze i osoby znane wciągnięte są zazwyczaj w szereg działań promocyjnych wymagających od nich nie tylko dobrego wyglądu, dobrej kondycji fizycznej, odporności na stres. Wymagana jest też pewna dyspozycyjność i konieczność przemieszczania się w różne miejsca na spotkania z czytelnikami. Jak radzi sobie Pani w tak specyficznych warunkach? Jaki prowadzi Pani styl życia by sprostać wymogom swojej profesji? Innymi słowy, co Pani robi by zachować dobre zdrowie, odporność fizyczną oraz urok osobisty?

Mój styl życia nie różni się od stylu życia przeciętnej kobiety prowadzącej dom z tym, że ja do pracy „wpadam” między różnymi domowymi pracami. Rano zajmuję się domem, po południu, a raczej już wieczorem piszę.

Z moją kondycją nie jest najlepiej, chodziłam przez kilka lat na tai chi, ale niestety zrezygnowałam, muszę przyznać, że głównie z lenistwa. Teraz zapisałam się na jogę kręgosłupa i zajęcia „zdrowy kręgosłup”. Chodzę dwa razy w tygodniu i czuję, że to zbyt mało. Mój organizm coraz częściej daje mi znać, że za długo siedzę przed komputerem w niezbyt zdrowej pozycji.

Ostatnio poinformowana przez jednego z masażystów zainwestowałam w fotel mPosition. Właśnie sobie przypomniałam, że stoi za moimi plecami, przesiadłam się więc i od tej chwili piszę do Państwa w pozycji półleżącej.

Muszę też przypomnieć o moich psach, które zapewniają mi porcję świeżego powietrza, bo wychodzę z nimi na półgodzinny spacer minimum raz dziennie, a często dwa i trzy. Uważam jednak, że jeśli chodzi o ruch, to robię stanowczo za mało!

Jestem z natury zdrowa, nie uskarżam się na żadne przewlekłe dolegliwości, ale i tak wraz z całą rodziną raz do roku robię podstawowe badania. Moje wyniki krwi mogłyby być lepsze. Popijam więc sok z pokrzywy. Lubię też wodę z miodem i cytryną, do której od niedawna dosypuję odrobinę cynamonu. Jeśli chodzi o suplementy diety, to raczej wybieram naturalne: parzę w domu siemię lniane, wyciskam świeży sok z pomarańczy czy marchwi, jabłka i buraka zamiast kupować soki w kartonach.

Wysypiam się. Nigdy nie zarywam nocy, nie umiałabym zresztą. Czasem robię sobie drzemkę po południu i nie mam z tego powodu wyrzutów sumienia, ponieważ wiem, że mój organizm tego potrzebował.  Jednak moje największe hobby to mój ogród. To mój najmilszy rodzaj spędzania czasu wolnego!

Każdy pisarz ma wypracowany, ulubiony sposób pracy. Jedni pisarze zaszywają się na tygodnie w jakiejś dziczy, inni mają wenę twórczą z rana, inni nie rozstają się z notesem i notują każdy inspirujący szczegół. Jak to wygląda u Pani? Gdzie tworzą się zarysy postaci… może w jakieś Cukierni pod Amorem?

Nie, chyba nie umiałabym pisać na kawiarnianej serwetce. Wyjazdy też mnie rozpraszają. Piszę nieodmiennie w domu. Przeważnie od października do marca, wieczorami, robiąc duże przerwy pomiędzy jednym a drugim zdaniem. Moim największym wrogiem i pożeraczem czasu jest Internet, sprzymierzeńcami zaś moja pracowitość i poczucie obowiązku. W wenę nie wierzę, gdybym od niej uzależniała pisanie, nie zdążyłabym na termin.

[J.G.] I na koniec ciśnie się słodkie pytanie… proszę zdradzić nazwę swojego ulubionego ciastka? Czy piecze Pani sama czy zagląda do cukierni?

Ciasto drożdżowe z kruszonką. Ostatnio nawet wkleiłam mój przepis na Facebook, bo dopracowałam się własnego. Staram się je robić jak najrzadziej, bo zbyt szybko znika…

Dziękuję Pani bardzo za rozmowę,
Joanna Górska

============================================
Wywiadu udzieliła: Małgorzata Gutowska – Adamczyk - pisarka, historyk teatru, scenarzystka filmowa, dziennikarka. Absolwentka Wydziału Wiedzy o Teatrze Akademii Teatralnej. Autorka sagi rodzinnej „Cukiernia Pod Amorem”, powieści „Podróż do miasta świateł”, powieści dla młodzieży „13 Poprzeczna”, książki popularnonaukowej „Paryż, miasto sztuki i miłości w czasach belle epoque” (wspólnie z Martą Orzeszyną). Scenarzystka kultowej serii: „Tata, a Marcin powiedział…”.