Kwasy Omega 3 na wagę złota

[Joanna Górska] Panie Profesorze - kiedy zostały odkryte niezbędne kwasy tłuszczowe Omega i dlaczego muszą być dostarczane w diecie?

[Prof. dr hab. Tadeusz Zając] Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT) Omega 3 (ALA, kwas alfalinolenowy) i Omega 6 (LA, kwas linolowy) zostały odkryte w 1928 r. przez uczonego amerykańskiego Herberta McLean Evansa. Te dwa kwasy nie mogą być syntetyzowane de novo w organizmach ssaków oraz ich funkcji w organizmie nie spełniają inne związki. Co więcej, kwas alfalinolenowy oraz kwas linolowy łagodzą wszystkie objawy niedoboru wielonienasyconych kwasów tłuszczowych u człowieka i mogą być przekształcane do wszelkich pochodnych kwasów w rodzinach Omega 3 (n-3) oraz Omega 6 (n-6). Dlatego NNKT Omega 3 (ALA) w toku przemian w organizmie jest prekursorem pochodnych kwasów Omega 3, tj. DHA (kwas dokozoheksaenowy) oraz EPA (kwas eikozopentaenowy), które naturalnie występują w rybach.

Z tego powodu NNKT Omega 3 oraz Omega 6 są składnikami odżywczymi o zasadniczym znaczeniu dla zdrowia człowieka, ponieważ organizm nie jest w stanie samodzielnie ich wytworzyć, a mogą one zostać dostarczone w łatwy sposób poprzez spożycie żywności funkcjonalnej. 

[J.G] Jakie właściwości biologiczne posiadają kwasy Omega i czy współczesna dieta jest bogatym źródłem tych kwasów ?
[T.Z.] Te dwie grupy kwasów tłuszczowych różnią się odmiennymi właściwościami biologicznymi i często wywierają odwrotny wpływ na procesy fizjologiczne zachodzące w organizmie. Z powodu braku odpowiedniego enzymu komórki organizmu nie są w stanie przekształcić cząsteczki kwasu Omega 6 w kwas Omega 3.

Współczesna dieta charakteryzuje się wyraźnie podwyższonym poziomem kwasów tłuszczowych Omega 6 przy jednoczesnym ogromnym deficycie kwasów tłuszczowych Omega 3. Z tego powodu wzajemna proporcja kwasów Omega 6 w stosunku do kwasów Omega 3 wynosi ~20: 1. Taka dysproporcja jest przyczyną licznych zaburzeń chorobowych i zaburzeń ustrojowych związanych z rozwojem cywilizacyjnym określanych wspólnym mianem chorób dietozależnych. Zalicza się do nich miażdżycę, zawał serca, udar mózgu, spadek odporności, rozwój choroby niedokrwiennej serca, nadciśnienie nerkowe, zwiększona podatność na rozwój choroby nowotworowej, alergii, spadek ostrości wzroku, astmy, zespołu metabolicznego, cukrzycy typu 2 i innych.

Z tego powodu bardzo ważne jest dostarczanie organizmowi NNKT Omega 3 i Omega 6 w odpowiedniej proporcji stężeń, która w świetle współczesnych badań naukowych wynosi 1:1. Tę proporcję bromatolodzy oraz dietetycy określają jako „złota proporcja”.

[J.G] W jaki sposób można uzyskać „złotą proporcję” kwasów Omega we współczesnej diecie i dlaczego jest to tak ważne?
[T.Z.] Zapewnienie w naszej diecie „złotej proporcji” stosunków stężeń kwasu Omega 3 do Omega 6 jest bardzo ważne, ponieważ implikuje ona liczne efekty pro-zdrowotne, jak: normalizacja ciśnienia krwi, spadek stężenia triglicerydów, działanie przeciwzapalne, przeciwnowotworowe, przeciwalergiczne, przeciwdepresyjne, przeciwmiażdżycowe, przeciwzakrzepowe, przeciwdziała otyłości i cukrzycy typu 2.

Jedynym mi znanym innowacyjnym sposobem na uzyskanie „złotej proporcji” oraz odpowiedniej ilości NNKT Omega 3 oraz Omega 6 jest zastosowanie w produkcji żywności specjalnie opracowanych preparatów – dodatków funkcjonalnych do żywności. Jednym z nich jest opatentowany dodatek żywieniowego pod nazwą LeenLife E.

[ J.G] Czy są jakieś wytyczne dotyczące spożywania kwasów omega?
[T.Z.] Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne (ESC) oraz Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne (AHA) zalecają spożywanie kwasów tłuszczowych jedynie w formie et esters. Amerykańska Agencja ds. Leków i Żywności (FDA) zatwierdziła właśnie takie preparaty.
Zatem tylko kwasy Omega 3 oraz Omega 6 w formie chemicznej et esters są w stanie zapewnić 100% realizacji zalecanego Dziennego Spożycia (RNI) na te kwasy obowiązujące na terenie UE. Wynosi ono odpowiednio: 2,0 g dla kwasu Omega 3 (ALA) oraz 10,0 g dla kwasu Omega 6 (LA).

Et estry zostały odkryte w organizmie człowieka podczas prac nad enzymem CEL (carboxyl ester lipose). Enzym ten utrzymuje stabilne stężenie kwasów tłuszczowych Omega 3 i Omega 6 w osoczu krwi przez całą dobę, w przeciwieństwie do spożywanych triglicerydów Omega 3 i Omega 6 pochodzących z olejów roślinnych, olejów rybich, tranu, ryb czy owoców morza trawionych przez lipazy, które wykorzystywane są głównie na cele energetyczne, a nie pro-zdrowotne tj. fizjologiczne organizmu. Stężenie w osoczu krwi kwasów tłuszczowych Omega 3 oraz Omega 6 powstałych z formy triglicerydowej utrzymuje się jedynie do 3 godzin od spożycia. Powyższe potwierdzają dowody naukowe uzyskane w europejskim, populacyjnym badaniu klinicznym GISSI-HF.

[J.G]  Co jest zatem głównym motorem wzrostu tego rynku?
[T.Z.] Wskazałbym wzrost świadomości konsumenta finalnego wynikający z przekonania, że racjonalne żywienie stanowi podstawę zdrowego modelu życia.

Zwróćmy uwagę, że czynnikami decydującymi o zdrowiu są:
• styl życia, w tym właściwa dieta w 50-60%,
• czynniki środowiskowe w 20%,
• czynniki genetyczne w 20%,
• natomiast służba zdrowia jest w stanie rozwiązać jedynie 10-15% problemów zdrowotnych społeczeństwa. Powyższe dane uzyskało Ministerstwo Zdrowia w wyniku realizacji Narodowego Programu Zdrowia w latach 1996-2005. Zatem żywność funkcjonalna ma nie tylko zaspokajać głód, lecz także zapewniać odpowiednią dawkę składników potrzebnych do prawidłowego wzrostu, rozwoju oraz funkcjonowania organizmu, w szczególności deficytowych kwasów Omega.

Dziękuję serdecznie Panie Profesorze  za rozmowę,

Joanna Górska
Redaktor naczelna
===============================================
Wywiadu udzielił :
Prof. dr hab. Tadeusz Zając z Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie
Prezes Zarządu spółki LeenLife Polska SA
ul. Wapienna 3; 68-200 Żary
www.leenlife.com